Tuho (투호)
Oyun Kore’de Yılbaşı ve geleneksel Chuseok’da oynanır. Modern versiyonu genellikle basit bir teneke kutu ve kauçuk uçlu oklarla oynanır. Tuho aynı zamanda popüler bir içme oyunudur. Geri dönmeyen her ok için kaybeden veya bulseung (불승 / 不 承, lit. başarısız) bir içki almak zorunda kalır. Bahsi önlemek için, kaybedenler ceza olarak bir şarkı söylemesi tercih edilir. Oyunculardan teneke kutuyu hiç ıskalamayanlara hyeon (현, lit. bilge) denilirdi.
Tuho hem Çin’de hem Kore’de uzun geçmişe sahip bir oyundur. Zuo’nun açıklaması (左傳), milattan önce 389 yılında derlendi. Bu oyun milattan önce 530 yılında soylular tarafından oynanıyordu. Milattan önce birinci yüzyılda Büyük Tarihçinin Kayıtları (史記) bu oyundan parti oyunu olarak da söz eder. Zhou Hanedanında geçerli olan törenler olarak tanımlanan Klasik Törenler adlı kitap Çin’in Han Handanlığı süresince yeniden düzenlenmiştir (M.Ö. 202 – 220) ve oyunu açıklayan detaylı bir bölüme sahiptir. Rudolph’a göre (1950), daha sonraki düzenlemeler süresince oyuna yeni kurallar eklendi. Sayaç numarası oyun oynarken diz çökülen yere göre değişir. Her raund 4 okludur. Eğer oyun oda içinde oynanıyorsa 5, salondaysa 7, avludaysa 9 takım vardır. Oklar dut ağacı ya da kabuğu soyulmamış ünnaptan yapılır. Tuho, Eski Tang’ın Tarihi (舊唐書) ve 81. Sui Kitabı’nda anlatılan Gorguryeo Krallığı boyunca Kore yarımadasında oynandı. Bu oyun Prens Yangnyong’un prenseslerle, Joseon Kralı Hyeonjong’un Ana Kraliçe, Kraliçe, Büyük Prens, prens ve prenseslerle oynadığı gibi kraliyet aileleri dahil olmak üzere hem kadınlar hem erkekler tarafından oynandı.
Oynama Parçaları
POT (Vazo)
Batı Han Hanedanlığı’dan (M.Ö. 206 – 9 CE) günümüze kadar gelen en eski seramik saha olan pot, Jiyuan doğu Çin, şehrinde (济源, 济源) (Wen, 2003), 1969 yılında keşfedildi. Pot 13 cm yüksekliğinde bir boyna, 4 cmlik (aynı yerde) ağız çapına, 26,6 cm yüksekliğe sahip. Yenilik olarak ekstra ‘kulaklar’ en erken (Inokuchi, 2004) 3. yüzyıldan bugüne kadar görünür ve en geç (Rudolph, 1950) 8. yüzyıl. Nara, Japonya, Shōsōin Treasure House’da (Inokuchi, 2004) iki silindir ile bronz bir pot koleksiyonunda Daha sonra Song Hanedanlığı’nda yarım boy porselen vazo olduğu gibi, Güney Tang Hanedanlğı’nda sanat resimler: Cleveland Sanat Müzesi’nde (1.957,65 Katılım Numarası) bulunur. Kore’ye tuhonun yeniden girişi 12’inci yüzyılda, bu ‘kulaklı’ potların da bu zamanda tanıtıldığı son derece muhtemeldir.
Tuho potu Dösan Konfüçyüs Akademisi’nde (Dosanseowon, 도산 서원, 陶 山 书院) geleneksel olarak hevesli bir oyuncu (; 83 Lee ve Park, 2006) olan akademinin kurucusu Yi Hwang’a (1501-1570) ait olduğuna inanılır. O, kutsal bir emanet olarak kabul edilir ve böylece de Güney Kore’de 2005 yılına kadar Yi portresi ile birlikte mevcut 1000 Won banknotu çıktı. Bu Met Müzesi’nde “Devlet-Görevlileri Buluşması”nda, üç ayaklı standı ile tek büyük farklılıkları, pota oldukça benzer ve potun dar diplisi – Belki de ayakları ok fırlatma sırasında istikrar için gerekli idi?
Karmaşık üst kısmıyla tuho kabı muhtemelen günümüze kadar ulaşmış olan içine okların atıldığı 8 silindirli geleneksel bir kabın geldiği Çin’deki Ming ve Qing hanedanlıklarında ortaya çıkmıştır. Jones’un notlarına göre bu durumda vazolar, uzun tarihi boyunca mükemmel süsleme kalıntılarının yerine, alışılmışın dışında yoğun bir şekilde kısa tüpler ve figürlerle kaplanmıştır. Dosan Konfüçyüs Akademisi vazoları genellikle 20. yüzyıla kadar değişmeden gelen Kore vazolarından anlaşılacağı üzere Joseon dönemine tarihlenir.
OKLAR
1984’de Güney Çin’deki Yongzhou’da bir diğer Batı Han dönemi mezarı, içinde bambu oklar ve kulaksız bir tuho vazosuyla keşfedilmiştir. 6 cm’lik dairesel konik bir gövde ve 1.5-2 mm’lik çubukları kare bir kesit içinde çıkardılar. Günümüze ulaşan oklar ve Shōsōin Hazine Evi Vazosu Dosanseowon’daki kalıntılar arasında bulunmuştur. Shōsōin’daki okları yapan kkişi ağırlıkları incelenerek ortaya çıkarılmıştır.
Tuho ayrıca popüler bir içki oyunudur. kaçırılan her ok için, kaybeden kişi bir kadeh şarap alır. Dışarıda bahis ve kumarı önlemek için kaybedenler bunun yerine bir şarkı söylerler, atışlarını kaçırmayan kişiler hyeon diye çağrılır. İçseniz de içmeseniz de, yine de eğlenceli bir oyun. Bir deneyin!
Çeviri: puduhepa1307, BeaSungMi Esma, trenchtown
English
The game is a traditional diversion on Korean New Year’s Day and Chuseok. Modern versions are often played with a simple canister and rubber-tipped arrows.
Tuho was also a popular drinking game. For every arrow that missed the pot, the loser or bulseung (불승/不承, lit. no-success) had to take a drink. To prevent betting on the outcome, losers could opt to sing a song as a penalty instead. Players who did not miss the canister were called hyeon (현, lit. wise).
Tuho, or ‘Pitch-pot,’ (also Mandarin Chinese touhu, Japanese tōko/とうこ) is a game with a long history, both in China and Korea. The Commentary of Zuo (左傳), compiled before 389 BCE, mentioned a game of pitch-pot played by nobles in 530 BCE (Rudolph, 1950). The first century BCE Records of the Grand Historian (史記) also mentions the party game (ibid.). The Classic of Rites (禮記), that described rites in use in the Zhou Dynasty (ca. 1050-256 BCE) was later edited during the Han dynasty (202 BCE. – 220 CE) of China, and has a detailed chapter describing the game. According to Rudolph (1950), the rules below were inserted during the later revision.
The Classic of Rites appears to have then become the standard reference for playing the game (Rudolph, 1950, Lee and Park, 2006).
The earliest reference to tuho being played on the Korean peninsula is during the Gorguryeo Kingdom (37 BCE – 668 CE), where it is mentioned in the History of Old Tang (舊唐書) (Lee and Park, 2006) and the 81st Book of Sui (隋書)(Wen, 2003). It appears it fell out of fashion for a while, as King Yejong of Goryeo (r. 1105-1122 CE) received a tuho set from the Sung Emperor in 1116 CE and was curious about how it was played (Lee and Park, 2006). Soon the whims of fashion changed again and it was not until the Joseon Dynasty that it was promoted as a Confucian activity. This game was played by both women and men, including royalty such as Prince Yangnyong (양녕대군, 讓寧大君. 1394-1462) with the princesses, and King Hyeonjong of Joseon (현종, 顯宗. 1641-1674) with the Queen Mother, Queen, Grand Prince, princes and princesses (Lee and Park, 2006).
Playing Pieces
THE POT
The earliest extant ceramic pitch pot, from the Western Han Dynasty (206 BCE – 9 CE) was discovered in 1969, in the eastern Chinese city of Jiyuan (濟源, 济源)(Wen, 2003). It was 26.6 cm high, with a 13 cm high neck, and a mouth diameter of 4 cm (ibid.). The innovation of extra ‘ears’ that arrows could be tossed into, appears to date from the 3rd century at the earliest (Rudolph, 1950), and the 8th century at the latest (Inokuchi, 2004). The Shōsōin Treasure House of Nara, Japan, includes in its’ collection a bronze pot with two cylinders (Inokuchi, 2004), as does a later Song Dynasty half-sized porcelain vase at the Cleveland Museum of Art (Accession Number:1957.65), and images of Southern Tang dynasty artwork. As the re-introduction of tuho into Korea occurred in the 12th century, it is extremely likely that the ‘eared’ pots were also introduced at this time.
The tuho pot kept at the Dosan Confucian Academy (Dosanseowon, 도산서원, 陶山書院) traditionally is believed to have belonged to academy founder Yi Hwang (1501-1570), who was an avid player (Lee and Park, 2006; 83). The tuho pot kept at the Dosan Confucian Academy (Dosanseowon, 도산서원, 陶山書院) traditionally is believed to have belonged to academy founder Yi Hwang (1501-1570), who was an avid player (Lee and Park, 2006; 83). It is treated as a relic, and is so well known it appeared on the 1000 Won banknote in South Korea along with Yi’s portrait until 2005. It is remarkably similar to the pot depicted in the Met Museum’s “Gathering of Government-Officials”, the only major differences being the three-footed stand, and the narrow bottom of the pot – perhaps the feet were needed for stability during arrow tosses?
The apogee of pot complexity possibly occurred in Ming and Qing Dynasty China, where at least one extant jar has an additional eight cylinders one could toss arrows inside (Frankel, 2004)! Jones (1990; 103) notes that by this stage the vases ‘are so heavily encrusted with figures and short tubes that it is unlikely they could have been used’ for playing tuho, instead, they were more likely for decoration that reminded viewers of its’ long history. The Dosan Confucian Academy pot is only generically dated to the Joseon Dynasty, which may indicate that in Korea the vase remained relatively unchanged until the 20th century.
THE ARROWS
In 1984 in Yongzhou (永州, was Lingling 零陵), in southern China, another Western Han period tomb was discovered containing an earless tuho pot with bamboo arrows inside (Wen, 2003). They were cut in a square cross-section, until the final 6 cm of the shaft when tapered into a circular, 1.5-2 mm stick (ibid.). The length of the arrows themselves varied from 18 cm to 25.8 cm (ibid.). Extant arrows are also found amongst the relics at Dosanseowon (Dosanseowon 2010), and with Shōsōin Treasure House pot. The arrows at Shōsōin appear to be fletched and are weighted at one end (Wen, 2003).
Tuho was also a popular drinking game. For every arrow that missed the pot, the loser (called bulseung (lit. no-success, 불승, 不承.) had to take a drink of wine. To prevent betting and gambling on the outcome, losers could opt to sing a song as penalty, instead (Lee and Park, 2006). People who didn’t miss their mark were called hyeon (lit. wise, 현). Whether you are drinking or not, it is still an enjoyable game to play. Try it out!