We're Talking In Korean (20)

[KGDikmen]

Bu dersimizde '-meli/-malı' (bir şeyleri yapmalı) yada yapmak 'zorunda' olduğumuzu Korece nasıl söyleyeceğimize göz atacağız. Bu yapıyı anlamak oldukça basittir. Fiil gövdesindeki fiili alıp (fiilin bitim ünlüsüne göre) '-meli/-malı' yada 'zorunda' anlamı verecek ekleri eklersiniz.

zorunda olmak, -meli/malı, zorunda

fiil kökü + -아/어/여 + -야 되다/하다

Örnekler:

자다 [ca-da] = uyumak
자 + -아/어/여 + -야 되다/하다
--> 자 + "-아" + -야 되다/하다 (자 fiili ㅏ ünlüsüyle bittiği için -아 ekini seçiyoruz.)
--> 자야 되다/하다 ( -아 ekini düşürdük çünkü 자 fiilinin ㅏ son ünlüsüyle aynı )
--> 자야 되다 ve 자야 하다 aynı anlamdadır.

쓰다 [sı-da] = kullanmak, yazmak
쓰 + -아/어/여 + -야 되다/하다
--> 쓰 + “-어” + -야 되다/하다 (쓰,ㅏ yada ㅗ ünlüleriyle bitmediği için -어 ekini seçiyoruz. )
--> 써야 되다/하다 (쓰 + 어 birleşince '써' olur.)
--> 써야 되다 ve 써야 하다

Bu yapı temelde aşağıdaki 3 maddedeki şekildedir.
1. Fiil kökü ㅏ yada ㅗ ünlüleriyle bitiyorsa + -아야 되다/하다
2. Fiil kökü diğer ünlülerle bitiyorsa + -어야 되다/하다
3. 하 + -여야 되다/하다

Fakat bu '-meli/-malı' yada 'zorunda' anlamında olan -아/어/여야 되다/하다 'nın nedenini anlamak daha önemlidir.

Bunu anlamak için yapıyı 2 kısıma ayırıp inceleyebiliriz.
1. -아/어/여 + -야
Bu parça "sadece fiil+dığında olur." ya da "sadece yaptığında" anlamına gelir.

2.되다 yada 하다
되다 `yapılmış olmak" ya da "mümkün olmak" 하다 birşeyi "yapmak" anlamındadır.

1 ve 2 yi birlikte kullanırsak "sadece yaptığında olur." ya da "sadece yapıldığında tamamdır." anlamını alır. Bu yüzden -아/어/여야 되다/하다 "meli/malı" (yapmalısın gibi) anlamını alır.

Burada 하다 ve 되다 arasındaki farklılık nedir?

되다 kullanımındaki tek fark günlük konuşma dilinde daha yaygın olmasıdır.

Örnek cümleler:

1. 집에 가야 돼요. [ci-be ga-ya düe-yo.]
= Eve gitmeliyim. / Eve gitmek zorundayım

2. 저는 뭐 해야 돼요? [co-nın mo he-ya düe-yo?]
= Ne yapmalıyım? / Ne yapmam gerek?

3. 언제까지 여기에 있어야 돼요? [on-ce-kka-ci yo-gi-e i-sso-ya düe-yo?]
= Ne zamana kadar burada olmalıyım? / Ne zamana kadar burada olmam gerek?

4. 누구한테 줘야 돼요? [nu-gu-han-te cuo-ya düe-yo?]
= Kime vermeliyim? / Kime vermem gerek?

5. 어디에서 사야 돼요? [o-di-e-so sa-ya düe-yo?]
= Nereden satın almalıyım? / Nereden satın almam gerek?

Kaynak